استراتژیهای سطح وظیفه ای یا کارکردی (Functional Strategies)

استراتژيهاي وظيفه‌اي

استراتژيهاي وظيفه‌اي، سومين سطح از سطوح استراتژي هستند كه به جهت‌گيريهاي سازمان در هر كدام از وظيفه‌ها اشاره دارد. رويكرد سازمان و يا واحد كسب و كار در انجام فعاليتها، حداكثر كردن بهره‌وري منابع است. اين رويكرد مستلزم توسعه و تقويت يك شايستگي بارز است تا بدين وسيله سازمان بتواند به مزيت رقابتي دست يابد. مثلاً همان طور كه يك سازمان چند كسب و كار دارد كه هر كدام استراتژي خود را دنبال مي‌كند، هر كسب و كار نيز از مجموعه اي از حوزه‌هاي وظيفه‌اي تشكيل شده است كه هر يك از استراتژي كاري خاص خود پيروي مي‌كند. براي مثال يك واحد كسب و كار كه از استراتژي رقابتي تمايز پيروي مي‌كند و به كيفيت محصولات خود توجه زيادي دارد، به يك استراتژي وظيفه‌اي در توليد نياز دارد كه توليد با كيفيت اما گران را بر توليد انبوه اما ارزان ترجيح مي‌دهد؛ به يك استراتژي منابع انساني نياز دارد كه بر استخدام و آموزش نيروي كار ماهر اما پر هزينه تأكيد كند، و به يك استراتژي بازاريابي نياز دارد كه بر كانال توزيع با بهره‌گيري از اهرم خدمات فروش ويژه تأكيد مي‌كند. البته اگر قرار است از استراتژي رقابتي رهبري در كاهش هزينه استفاده شود، مي‌بايست از مجموعه‌اي متفاوت از استراتژي‌‌هاي وظيفه‌اي براي پشتيباني از اين استراتژي استفاده شود.

براي تعيين استراتژي وظيفه‌اي ابتداء بايد حوزه های کارکردی مشخص شود. اگر چه هر سازمان وظيفه‌هاي منحصر بفرد خود را دارد و مشخص است كه نمي‌توان يك پيشنهاد عمومي براي تمام سازمانها ارائه كرد، اما سه دسته‌بندی اصلی از استراتژی‌های وظیفه‌ای را می‌توان پیشنهاد کرد: استراتژی‌های ساختاری، استراتژی‌های رفتاری و استراتژی‌های کارکردی

استراتژیهای ساختاری 

ساختار سازماني به بیان ساده یعنی تعیین ارکان کار و تنظیم روابط بین این ارکان.  چندلر بر وجود رابطة تنگاتنگ بين ساختار و استراتژي سازما نها تأكيد مي‌كند. برنز و استاكر با مطالعة بيست شركت انگليسي جهت تعيين اين كه چگونه ساختار و اعمال مديريتي اين سازمانها ممكن است بر اساس شرايط محيطي متفاوت باشند از دو نوع ساختار ارگانيكي و مكانيكي نام مي‌برند و نتيجه‌گيري مي‌كنند كه ساختار اثربخش، ساختاري است كه خود را به صورتي اقتضايي با الزامات محيطي وفق دهد.

• استراتژی ساختار مكانيكي، ساختاري است كه در آن وظايف، روابط، امور، رويه ها، دستورالعملها، بخشنامه‌ها و... ساده، شفاف و مشخص هستند.
• استراتژی ساختار ارگانيكي، که در آن وظايف، روابط، امور، رويه ها، دستورالعملها، بخشنامه‌ها ساده، شفاف و مشخص نيستند و اين امر ابتكار، خلاقيت و مشاركت بيشتر كاركنان را در انجام امور طلب مي‌كند.

ساختار مكانيكي ساختاري است كه تاكيد زيادي بر رسميت و انطباق فعاليتهاي كاركان با قوانين، دستورالعملها و استانداردهاي شده و بر  روابط رسمي تمركز دارد. تصميم‌گيري در دست مديران است و تمركز زيادي در فعاليتها وجود دارد. چنين ساختارهايي داراي ادارات و واحدهاي وظيفه‌اي هستند كه تحت عنوان معاونتها يا مديريتها در سازمان وجود دارند. هر فعاليت به وظايف تخصصي تقسيم‌ شده و هر كسي در زمينه وظيفه خاص خود داراي تخصص و مهارت است. صنعت ذوب آهن با ساختارهاي مكانيكي، مثال خوبي در اين زمينه است. در اين صنايع از سلسله مراتب زياد استفاده شده و تاكيد بر رسميت و پيچيدگي‌ است. در صنعت تكنولوژي اطلاعات، ساختار ارگانيك تاكيد كمي بر رسميت، عدم تمركز و پيچيدگي دارند و كار تيمي، ارتباطات غيررسمي و سلسله‌ مراتب اندك در آن وجود دارد، انعطاف‌پذيري را بالا مي‌برد.

استراتژیهای رفتاری

استراتژی‌های رفتاری که به موضوعات ناملموس و مرتبط با رفتار انسانها در سازمان می پردازد. این استراتژی ها عمدتاً در تعیین استراتژیهای رفتار سازمانی در حوزه های زیر تاکید دارند: 

• استراتژیهای انگیزش: تعیین نحوه ایجاد انگیزش در کارکنان که عمدتاً شامل استراتژی‌ معیشت و یا استراتژی حفظ تعالی‌جویی می‌شود. 
• استراتژیهای ارتباطات: تعیین نحوه گردش اطلاعات در بین کارکنان که مشتمل بر طیفی از استراتژی ابلاغ تا استراتژی اقناع است. 
• استراتژیهای رهبری: تعیین سبک رهبری مدیران در حوزه های عملیاتی مختلف که مشتمل بر طیفی از استراتژی رهبری دستوری تا رهبری تفویضی است.  
• استراتژیهای فرهنگ: تعیین نحوه تفکر جمعی پذیرفته شده در سازمان که مشتمل بر طیفی از استراتژی فرهنگ بروکراتیک تا استراتژی فرهنگ انعطاف‌پذیر می‌باشد. 

استراتژیهای کارکردی

استراتژیهای کارکردی به فرآیندهای عملیاتی مربوط می شود. هر سازمانی حوزه های فرآیندی خاص خود را دارد، اما می‌توان به طور عمومی به فرآیندهای زیر به عنوان مهمترین کارکردهای سازمان اشاره کرد: 

• استراتژیهای تولید
• استراتژیهای تکنولوژی
• استراتژیهای فناوری اطلاعات
• استراتژیهای منابع انسانی
• استراتژیهای مالی
• استراتژیهای زنجیره تامین
• استراتژیهای بازاریابی