
مشاور استراتژی و مشاوره مدیریت استراتژیک دکتر عباس خدادادی
خدمات مشاورهای برنامهریزی و اجرای استراتژی با بهرهگیری از مدلهای کاربردی تجربه بیش از 60 طرح در صنایع مختلف کشور ارائه میشود.
کتاب هوشمندی استراتژیک تالیف دکتر عباس خدادادی همکاری انتشارات مهکامه منتشر شد. این کتاب به معرفی اندیشه، الگو و کاربرد هوشمندی استراتژیک در کسب و کارها میپردازد. موجود «هوشمند» توانایی این را دارد که «اثر احتمالات و اتفاقات را بر بقای خودش کم کرده و بقای خودش را تضمین کند». وقتی واژه «استراتژیک» به هوشمندی افزوده میشود، یعنی «مدیر، مالک یا کارآفرین بترتیبی عمل میکند که میتواند کسبوکارش را از حالت انفعالی درآورده و اثر احتمالات و افتقات را بر بقای کسبوکارش کاهش دهد و خودش تصمیم بگیرد». مطالب کتاب در 12 فصل تنظیم شده که با مثالهایی که از شرکتها و کسب و کارهای کشورمان، برای اولین بار یک الگوی کاربردی هوشمندی استراتژیک را معرفی میکند. در این کتاب، ابزارهای جدید استراتژی مانند «قیف پردازش سیگنال» و «ماتریس غربال» را خواهید خواند که کاربرد آنها همراه با مثالهای مختلف تبیین میشود.
در اینجا بخشهایی از کتاب (پیشگفتار و فهرست مطالب) را مطالعه کنید. همچنین در انتهای این صفحه میتوانید فصل اول کتاب را دانلود کنید.
آینده، چیزی است نشسته در همین نزدیکیها و منتظر ما است تا دست از الگوهای فکری و مدیریتی معمول شسته و شروع به ساختن روشهای نو کنیم. وگرنه مرور زمان به مفهوم آینده نیست. موفقها، آنهایی هستند که میدانند با گذر زمان به آینده نخواهند رسید، بلکه آستینها را بالا زده و شروع به خلق روشهای تجاری و نظامهای مدیریتی خود میکنند. نظام هوشمندی استراتژیک چیزی از همین جنس است که میتواند به موفقیت کسب و کارها کمک کند.
«قانون مورفی نمیگه فقط چیزهای بد اتفاق میافته، معنیش اینِ هر چیزی که احتمال اتفاق افتادن داره، اتفاق میفته». این جملهای بود که کوپر به دخترش در فیلم ارزشمند کریستوفر نولان به اسم «بین ستارگان» گفت. در ظاهر، جمله سادهای است، اما وقتی که از این منظر به کسب و کار بنگریم، متوجه میشویم دنیای کسب و کار مملو از قوانین مورفی است. ما به عنوان مدیر یا استراتژیست همواره انتظار آن داریم که هر چیز خوشایند یا ناخوشایندی اتفاق بیفتد. بطوریکه دیگر «اتفاق افتادن» رویدادهای پشت سر هم حتی در دورههای کمتر از یکماه هم ما را شگفتزده نمیکند، اما از اینکه آمادگی و توانایی مواجه شدن با آنها را نداشته باشیم، جای تعجب است.
ما نه از روی علاقه که اساساً مغز انسان از هر چیزی که مشغله جدیدی برایش درست کند و آن را از هدف اصلی خودش که همانا حفظ حیات است، دور کند، بیزار است، که از روی ناچار، مجبوریم خود را با جادههای پرفزار و نشیب تجارت وفق بدهیم. چه بهتر که خود را مجهز به ابزارهایی کنیم که کار چارهاندیشی را هر روزه برایمان امکانپذیر میکنند. خوشبختانه، دنیا جواب قابل قبولی برای این مسئله پیدا کرده و طبق گفته موسسه گارتنر نظامهایی مانند هوشمندی استراتژیک میتوانند به ما در این امر کمک کنند.
پس از دو دهه مشاوره استراتژی، تصمیم گرفتم که موضوع هوشمندی را به طور کامل مسئلهیابی کرده و مفاهیم آن را کاربردی کنم. برای این کار، 124 مقاله مرجع و همچنین 16 کتاب تخصصی در حوزه هوشمندی را مطالعه نموده و یافتههای علمی را در قالب پروژه مشاوره با همین عنوان در پنج شرکت کشور پیادهسازی کردیم. از تجربه و نتایج این طرحها برای نگارش و ارائه مثال در این کتاب استفاده شده است. هر چه میدانستم و درسآموختهها را با صرف زمانی حدوداً 2800 ساعت به رشته نگارش درآورده و کتاب هوشمندی استراتژیک تالیف گردید.
بیان گفتاری کتاب، ساده است، بهطوری که ضمن ارائه اصول علمی مورد نظر، خواننده را با مطالب بعضاً دشوار آشنا میکند. برای این کار از مثالهای مختلف بویژه کسب و کارهای کشور استفاده شده است تا مصادیق لازم برای مفاهیم بیان شده را در همین نزدیکیها و در کشورمان ببینید.
اگر بپذیریم که فضای پویای کسب و کار در زمان کنونی نیازمند ابزارهای انعطافپذیر هست، الگوی هوشمندی استراتژیک از اساس بر پایه پویایی و مواجه شدن با پیچیدگیها بنا نهاده شده است. ویژگی منحصربفردی که این کتاب ارائه میدهد وارد کردن پویایی محیطی در استراتژی کسب و کار و چارهجویی برای مواجه شدن و حل کردن مستمر پیچیدگیها است. برخی نوآوریها که در میدان عمل هم جواب داده، شامل جدا کردن ماموریت و ارزشها (نسبتاً ایستا) از چشمانداز (با قابلیت تغییرپذیری زیاد) در فرآیند استراتژی است. «قیف پردازش سیگنال» برای یافتن هشدارها قبل از وقوع آنها معرفی میشود. همچنین «ماتریس غربال هشدار» معرفی میشود که با استفاده از تفکیک انواع هشدار، نحوه تغییر در برنامه و به روزرسانی ماهانه استراتژی را تعیین میکند. «ماتریس سناریو» به عنوان ابزاری بسیار کارامد برای تصمیمگیری در شرایط پویا معرفی میشود. استفاده از دادهکاوی برای رسیدن به استراتژی و معرفی مفهوم هشدار سریع استراتژیک نیز از جمله نوآوریهایی است که در این کتاب ملاحظه خواهید کرد. در کنار این نوآوریها، از ابزارهای موجود برنامهریزی مانند موقعیتیابی و یا ماتریس سوات به اقتضاء شرایط استفاده شده است.
هنگامی که به اقبال عمومی کسب و کارها از مقوله هوشمندی دقت میکنیم، متوجه میشویم که در مجموع آنقدر که باید به این موضوع توجه نشده است. این موضوع دو دلیل اصلی دارد: یکی اینکه موضوعات هوشمندی آنطوری که باید از مرحله اندیشه و توصیه به مرحله کاربردی و عمل نرسیده بود و دیگری اینکه تجارب موفق به عنوان الگوهای ارزشمندی هنوز ایجاد نشده بود. این کتاب پاسخهای قانعکنندهای به هر دو مسئله فوق میدهد. با خواندن این کتاب، با اندیشه، الگو و کاربرد هوشمندی استراتژیک آشنا خواهید شد. سیری که در این کتاب طی خواهید کرد ابتدا بر چیستی و چرایی هوشمندی استراتژیک بوده و سعی شده است که اندیشه و مفهومپردازی مناسبی در ذهن شما شکل بگیرد. در ادامه الگوی هوشمندی استراتژیک به همراه ابزارها و تکنیکهای آن ارائه میشود و پس از آن، نحوه بکارگیری هوشمندی استراتژیک به صورت عملی به همراه مثال تشریح میشود و در ادامه نیز نحوه طراحی و استقرار سازمان هوشمندی استراتژیک و مسائل اخلاق حرفهای معرفی میشود.
فراگیری و آموزش در این کتاب به صورت دائمی در نظر گرفته شده و شما میتوانید در بخش بیشتر بدانیم، متناسب با محتوای همان فصل، مطالبی از قبیل فایل پاورپوینت، پرسشنامه، آزمونها، فایلهای محاسباتی و مانند آن را با مراجعه به وبسایت تخصصی هوشمندی استراتژیک[1] دانلود کنید. همچنین میتوانید تجارب خود را با سایر علاقهمندان و متخصصان برنامهریزی استراتژیک به اشتراک بگذارید.
نظام هوشمندی استراتژیک از سه رکن فرآیند، سامانه و کارکنان تشکیل میشود. استقرار چنین نظامهایی حاصل یک کار تیمی منسجم است که این کتاب نیز در اصل نتیجه تلاشهای یک تیم همدل و متخصص با همکاری مهندس محمد حمیدی در زمینه سامانههای نرمافزاری و آقای ناصر قلندرنیا در استقرار نظام بوده است. همچنین از زحمات مهندس علی احتشامی (مدیرعامل شرکت خمیرمایه و اتانول رازی)، مهندس ناصر منجزی (مدیرعامل شرکت مانابتن جنوب)، مهندس وحید نامنیک (مدیرعامل وقت شرکت پتروشیمی غدیر)، مهندس علی شکوهیفر (مدیرعامل وقت شرکت پتروشیمی فرساشیمی) و بویژه آقای مهران جهانبین (رئیس برنامهریزی استراتژیک شرکت ملی حفاری ایران) قدردانی میکنم.
مطالعه این کتاب برای افرادی که میخواهند با مفاهیم و کاربردهای بهروز استراتژی در کسب و کار آشنا شوند، توصیه میشود و میتواند مرجع مناسبی برای اساتید، دانشجویان، پژوهشگران، مشاوران و علاقهمندان مدیریت استراتژیک باشد. همچنین بویژه با توجه به ماهیت کاربردی و نتیجهمحوری دورههای مدیریت کسب و کار[2] مطالعه این کتاب میتواند برای مدرسان و دانشپذیران این دورهها کارساز باشد.
دکتر عباس خدادادی
عضو هیئت علمی دانشگاه
اسفند 99
[1] www.abbaskhodadadi.com
[2] MBA & DBA
فصل اول: روندهای نوظهور 15
فصل دوم: ماهیت هوشمندی استراتژیک 36
فصل سوم: فرآیند هوشمندی استراتژیک 56
فصل چهارم: فرآیند استراتژی 70
فصل پنجم: سطوح هوشمندی استراتژیک 92
فصل ششم: مدیریت دادههای استراتژیک 106
فصل هفتم: هشدار سریع استراتژیک 124
فصل هشتم: مدیریت سناریوهای استراتژیک 138
فصل نهم: الگوی هوشمندی استراتژیک 160
فصل دهم: تهیه گزارش تحلیل استراتژیک 224
فصل یازدهم: سازمان هوشمندی استراتژیک 232
فصل دوازدهم: حفظ اطلاعات استراتژیک 246
خدمات مشاورهای برنامهریزی و اجرای استراتژی با بهرهگیری از مدلهای کاربردی تجربه بیش از 60 طرح در صنایع مختلف کشور ارائه میشود.
در این مقاله قصد داریم به معرفی کامل برنامه ریزی استراتژیک، فرایند و الگو، مزیتها، سطوح و انواع برنامه ریزی استراتژیک بپردازیم.
یک برنامه استراتژیک را تدوین کرده و بتوانید مراحل آن را برای دفعات بعد و در موضوعات مختلف انجام دهید.
استراتژی یعنی شناسایی و انتخاب راههایی برای مواجه شدن با آینده یا ساختن آن.
در اینجا 10 نمونه از محورهای خلق مزیت رقابتی به همراه مثالهایی از کسب و کارهای کشور گفته شده و نحوه شناسایی مزیت رقابتی را با استفاده از یک کاربرگ در سه گام توضیح دادهایم.
طبق تحقیق موسسه معروف گارتنر، کسب و کارها با استفاده از توان تحلیلگری به موفقیت میرسند. تحلیلگری نیازمند هوشمندی استراتژیک است. در این مقاله تفکر هوشمندی استراتژیک در کنار لایههای هوش سازمان معرفی شده است.
امروز از انتشارات خریدم و همچنان دارم میخونم، خیلی جذابه.
سلام. خوشحالم که تونسته کمک کنه.