مشاور استراتژی - دکتر عباس خدادادی

تیم ما بر اساس نتایجی که از مشاوره برنامه‌ریزی و اجرای استراتژی‌ها  به دست آمده، از یک الگوی مرجع استفاده می‌کند که روش اجرایی ما را شکل می‌دهد. این مراحل بترتیب شامل این موارد است: 

1. سنجش میزان بلوغ سازمان در حوزه استراتژی. که مشخص می‌شود سازوکارهای راهبری و مدیریت در کسب و کار تا چه اندازه با حالت استاندارد فاصله دارد. این کار کمک می‌کند که مهمترین قابلیتها و پیشرفتگی‌ها شناسایی شده و همچنین آسیب‌ها و عارضه‌ها تعیین شوند و بر همین اساس هم مهمترین اولویتهای بهبود شناسایی می‌شود. ما یک ابزار اختصاصی برای این کار طراحی کرده‌ایم که با کمک گرفتن از آن می‌توان میزان بلوغ هوشمندی استراتژیک را تعیین نمود. 
2. برنامه‌ریزی استراتژیک. که  فرآیند برنامه ریزی استراتژیک را بر اساس یک الگوی کاربردی انجام می‌دهد. نتیجه این کار شناسایی استراتژی‌های کسب و کار خواهد بود. سندهایی نهایی می‌شوند که سه شرط رابرآورده کنند: حرف کم (اولویت‌های محدود و نقطه کانونی مشخص)، حرف محکم (داشتن تحلیل و استدلال قوی کارشناسی بطوریکه که تغییر مدیریت نتواند براحتی آن را تغییر دهد) و حرف ساده (بیان ساده و بی‌آلایش استراتژی‌ها بمنظور فهم و درک آسان آن). 
3. اجرا و پیاده‌سازی استراتژی. که در  این مرحله در ابتدا زیرساختهای لازم تامین شده و الزامات برای اجرایی شدن چشم‌انداز و هر استراتژی فراهم می‌آید.سپس؛ هر استراتژی به مجموعه‌ای از اقدامات تبدیل می‌شود و در نهایت؛ اقدامات به مسئولین و مجریان تخصیص می‌یابد و آنها در مورد هر اقدام توجیه می‌شوند. در این مرحله از ابزارهای مختلفی مانند نقاط مرجع استراتژی (SRPs)، کارت امتیازی متوازن (BSC)، اهداف و نتایج کلیدی (OKRs) و استراتژی اقیانوس آبی استفاده می‌شود. میزان بلوغ سازمان و شرایط کاری در انتخاب روش بهینه تاثیر زیادی دارند. تیم ما تجربه اجرای چندین باره روشهای مورد اشاره را دارد. 
4. کنترل و ارزیابی استراتژی. ما متدولوژی کنترل و ارزیابی استراتژی‌ها را در مجموعه شرکتهای پیشرو کشورمان به دست آوردیم. آنهایی که برای اولین‌ بار با برنامه‌ریزی و اجرای استراتژی‌ها، به مرحله کنترل و ارزیابی استراتژی‌ها رسیده بودند. روش کنترل و ارزیابی بر اساس یک متدولوژی انحصاری و با استفاده از اصول «نیم روز استراتژی» انجام می‌شود که توسط وب‌سایت تخصصی هوشمندی استراتژیک معرفی و بکار گرفته می‌شود. اولین تجربه این کار به سال 1393 و شرکت شیمی‌دارویی داروپخش بر می‌گردد، جایی که اصول اولیه نیم‌روز استراتژی بکارگرفته شد و بعدها بهبود یافت. شرکت ملی حفاری ایران از جمله‌ شرکتهایی که اخیراً مکانیزم‌های کنترل و ارزیابی استراتژی‌ها در آن پیاده‌سازی گردیده است. مهمترین الگویی که در ارزیابی استراتژی‌ها می‌تواند بکار آید منشور عملکرد است. 
5. نهادینه‌سازی نظام استراتژی. که بر این اساس استوار است: هر کار بهبود باید تثبیت شود تا ادامه‌دار باشد. به تعبیر دیگر، ساختن یک سیستم مناسب برای اطمینان از ادامه‌دار بودن آن نقش اصلی را در موفقیت بلندمدت آن بازی می‌کند. قرار نیست با خروج مشاور یا تغییر مدیریت، سازوکارهایی که با انرژی، زمان و هزینه ساخته شده است، از دست برود. تیم ما برای این کار از سه ابزار برای این کار کمک می‌گیرد: (1) فرآیندها و دستورالعمل‌ها تدوین می‌شوند و کمیته و کارگروه‌های لازم توجیه شده و آموزش می‌بینند، (2) کارکنانی که طول برنامه‌ریزی و اجرا آموزش دیده‌اند و توانمند شده‌اند در قالب کارگروه ارزیابی احکام و مشوق‌های رسمی دریافت می‌کنند و (3) یک سامانه نرم‌افزاری که کار برنامه‌ریزی و ارزیابی استراتژی را انجام می‌دهد در شرکت مستقر می‌شود. وجود این سامانه و اثربخشی بالای آن در تامین نیازهای اطلاعاتی مدیران ارشد موجب می‌شود، استراتژی همچنان در کانون برنامه و بودجه شرکت باقی مانده و اثر خود را در قالب بهبود مزیت رقابتی و افزایش سودآوری نشان دهد. 

اصول حاکم در استخدام مشاور استراتژی 

ما مجموعه‌ای از اصول را در مدیریت جلسات استراتژی بکار می‌بریم و بشدت به آنها پایبند بوده و مراقبت می‌کنیم که مراعات شود. اینها به عنوان مهمترین اصول کاری ما به عنوان «مشاور استراتژی» بوده و انتظار داریم کارفرمایان نیز فرآیند کاری ما را بر اساس آن ارزیابی کنند: 

1. فایده‌مندی: استراتژی در نهایت امر باید به دستیابی به جایگاه مستحکم در بازار، مزیت رقابتی و سودآوری منجر شود.  

2. قابلیت اجرا: استراتژی‌با در نظر گرفتن پتانسیل‌ها و توان سازمان نوشته شوند نه آرزو‌های دست‌نیافتنی.  

3. حل مسئله: استراتژی باید علاوه بر بهبودهای بلندمدت، بتواند مسائل روزمره را نیز حل کند و به امور اضطراری نیز پاسخ مناسبی دهد. 

4. استدلالی بودن: منطق و استدلال استراتژی باید آنقدر محکم باشد که با حتی با تغییر مدیریت نیز، پیروی از آن گریزناپذیر باشد.  

5. ایجاد اجماع‌نظر: رسیدن به توافق با استفاده از مباحث دقیق یک شرط اساسی است. استراتژی‌ها باید توسط همه مدیران ارشد تایید شوند. 

6. واقعی بودن: بر خلاف آنچه معمول شده است، استراتژی‌ باید بر اساس تحلیل‌های مبتنی بر شواهد و واقعیت‌ها نوشته شوند نه بر اساس ابهامات و شهودهای کلی. 

7. جدیت در تدوین: هیچ‌ قولی داده نمی‌شود مگر اینکه انجام شود و هیچ درخواستی از کارفرما قبول نمی‌شود، مگر اینکه برآورده شده و ارائه شود. 

8. بی‌طرفی: مشاور با تکیه بر داده‌ها و اطلاعات به تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد کمک خواهد کرد و قضاوت‌های ذهنی مبنای تصمیم نخواهد بود. 

9. نظردهی: بر اساس تجربه، ما فقط ابزارهای استراتژی را بیان نمی‌کنیم، بلکه شناخت کافی را در مورد صنعت شما را داشته و یا  به دست آورده و با شما بحث خواهیم کرد.

10. کار کامل: تدوین استراتژی انتهای کار مشاوره ما نیست، بلکه در زمان اجرا در کنار سازمان خواهیم بود. ما شبکه‌ گسترده‌ای از ارتباطات را داریم و می‌توانیم بر حسب نیاز در زمینه‌های تامین فاینانسور، متخصص، تکنولوژیست و مانند آن در کنار شما بوده و کمک کنیم.

نگاه همه جانبه 

به عنوان یک مشاور استراتژی موفق، قبل از هر اقدامی، ابتداء دغدغه‌ها و مسائل مدیران کسب و کار و سازمان را اولویت‌بندی کرده و پس از به دست آوردن شناخت کافی از مسئله کسب و کار و  خواسته‌های مدیران، سه نوع استراتژی بر اساس فورس زمانی شناسایی می‌کنیم:  

1. نخست؛ استراتژی‌های فوریتی یا اورژانسی که کمک می‌کند تا شرایط فعلی کسب و کار تثبیت شود. این استراتژی‌ها آنهایی هستند که کمک به حل مسائل و دغدغه‌های مدیریتی می‌کند و موجب می‌شود شرایط کسب و کار از این بدتر نشود. مواردی از قبیل کاهش شدید فروش، تعارضات کانال‌های فروش، افزایش هزینه‌های سربار غیرمستقیم، چالش‌های ارتباطی با هلدینگ و مانند آن از جمله مواردی هستند که جزو این دسته استراتژی‌ها محسوب می‌شوند. 
2. دوم؛ استراتژی‌های بهبودی یا درمانی که کمک می‌کنند تا ترمیم وضعیت اتفاق بیفتد، اینها زیرساختهای عمومی هستند که از یک کسب و کار انتظار می‌رود داشته باشد، برای مثال سازوکارهایی از قبیل بودجه‌ریزی و کنترل بودجه، نظام ارزیابی عملکرد، توان‌سنجی نمایندگی‌ها و مانند آن مواردی هستند که وجود آنها جزو ضروریات است. این موارد در ارزیابی اولیه که با عنوان بلوغ استراتژی سنجیده می‌شود، تعیین شده و به اطلاع مدیریت رسانده خواهد شد. 
3. سوم؛ استراتژی‌های توسعه‌ای که منجر به خلق، حفظ و یا توسعه مزیت رقابتی کسب و کار خواهد شد. اینجا محل شکوفایی واقعی «استراتژی» است. راهکارهایی که پیشنهاد می‌شوند، برای هر کسب و کار منحصربفرد خواهد بود. فرآیندی دشوار از فکر کردن و مباحثه و مشاهده تجربیات که موجب می‌شوند به یک راهکار با چند دستاورد برسیم. 

مهمترین نکته در یافتن استراتژی 

مهمترین نکته‌ای که در هنگام یافتن استراتژی‌ها طی می‌کنیم در این جمله خلاصه می‌شود: «اگر یک کار کنیم و یک دستاورد داشته باشیم، کار خاصی انجام نشده است، ما به دنبال حرکتهایی هستیم که با یک اقدام حداقل سه یا چهار مزیت رقابتی برای کسب و کار ایجاد کند». تجربه ما به عنوان مشاور استراتژی نیز نشان داده که این کار اگرچه دشوار است، اما شدنی است.  به طور خلاصه ما آن استراتژی را پیدا و دنبال خواهیم کرد که یک تیر و چند نشان باشد.

افتخارات 

افتخار ما این است که بیش از 15 سال در فضای کسب و کار کشورمان به عنوان مشاور استراتژی حضور داریم و با غرور و تعصب به رشد و پیشرفت آنها کمک می‌کنیم. هر کسب و کاری که در کشور رشد می‌کند، شرایط اقتصادی را مقداری بهبود می‌بخشد. برای مشاهده مجموعه مشاوره‌های ما به صفحه درباره ما مراجعه کنید.