هر مدیر کارآمد می‌داند که اولین ابزار مورد نیاز برای کار مدیریتی داشتن برنامه استراتژیک است. این برنامه از طریق برنامه‌ریزی استراتژیک به دست می‌آید. برنامه‌ریزی استراتژیک یک فعالیت مدیریتی است که بمنظور شناسایی اولویت‌های کاری جهت متمرکز کردن انرژی و منابع سازمان، تقویت عملیات و حصول از اطمینان از حرکت به سمت اهداف مشترک انجام می‌شود و به عنوان مبنایی برای ایجاد توافق در مورد نتایج و پیامدهای مورد انتظار و ارزیابی و تنظیم حرکت سازمان به کار می‌رود. برنامه‌ریزی استراتژیک در واقع یک نظام مدیریتی است که امکان پاسخ‌گویی مناسب به محیط را فراهم آورده و تلاشی منظم برای تعیین تصمیمات کلیدی و هدایت سازمان در جهت پاسخ به این سوالات مهم است که به چه کسی خدمت می‌کند؟ چه کاری را و چرا انجام می‌دهد؟ آینده مورد انتظار سازمان چه ویژگی‌هایی دارد؟ یک برنامه اثربخش نه تنها در تعیین جایی که قرار است به آنجا برسیم را خوب تبیین کرده و مسیرها را نشان می‌دهد، بلکه چگونگی اندازه‌گیری و تعیین میزان موفقیت را هم بیان می‌کند.
برنامه‌ریزی استراتژیک در دهه 1950 رایج شد و تا سی سال بعد یعنی 1980 هم از محبوبیت زیادی در دنیای تجارت برخوردار بود ولی بعد در این دوره با مطرح شدن مباحث مدیریت سناریو از محبوبیت آن کم شد، اما دوباره اشتیاق برای برنامه‌ریزی استراتژیک در دهه 1990 احیا شد و برنامه‌ریزی استراتژیک همچنان در دنیای امروز تجارت مطرح است.
برنامه‌ریزی استراتژیک نیاز به تلاش قابل توجهی از طرف مدیریت ارشد دارد. ممکن است مدیران گزینه‌های استراتژیک زیادی را قبل از تعیین اقدامات عملیاتی و نحوه اجرای آنها را در اختیار داشته باشند، ولی در پایان برنامه‌ریزی استراتژیک، تعدادی استراتژی محدود و مشخصی استراتژی ای که احتمالاً نتایج مثبتی دارد (که معمولاً به عنوان خط سیر اصلی شرکت محسوب می‌شود) و موجب می‌شود که حرکت کسب و کار به سمت جایگاه مطلوب خودش با احتمال موفقیت بیشتر و مقرون به صرفه‌تر انجام شود. پایبندی و تمرکز بر یک خط مشخص را ایجاد می‌کند و تا جای ممکن از پذیرش یا غافل شدن از ریسک‌های مالی و تجاری ممانعت می‌کند. به طور معمول، تدوین برنامه استراتژیک در سه مرحله مهم انجام می‌شود:
هر سه مرحله برنامه‌ریزی استراتژیک در سه سطح سلسله مراتبی (مدیریت عالی، میانی و عملیاتی) رخ می‌دهد. بنابراین، تقویت ارتباط و تعامل بین کارکنان و مدیران در همه سطوح ضروری است. این کار موجب می‌شود که شرکت به عنوان یک تیم موثرتر ظاهر شود. برای آشنایی با مراحل تدوین برنامه استراتژیک صفحه مراحل تدوین برنامه استراتژیک را ببینید.
نوسانات فضای کسب و کار باعث می شود که بسیاری از شرکت ها به جای استراتژی فعالانه، استراتژی واکنشی را اتخاذ کنند. با این حال ، استراتژی واکنشی معمولاً فقط برای کوتاه‌مدت قابل اجرا هستند، حتی اگر برای اجرای آنها مقدار قابل توجهی از منابع و زمان صرف شده باشد. برنامه‌ریزی استراتژیک به شرکتها کمک می‌کند تا پیشگیرانه عمل کرده و آماده شوند تا با دید بلندمدت‌تری مسائل را برطرف کنند. از جمله مزایای اصلی حاصل از برنامه‌ریزی استراتژیک موارد زیر است:
این موارد مهمترین مزیت‌های برنامه‌ریزی استراتژیک بود. در صفحه مزیت برنامه ریزی استراتژیک در این مورد بیشتر بخوانید.
جمله معروفی است که می‌گوید: «استراتژی، سازمان است». منظور از این جمله این است که اساس یک کسب و کار را استراتژی آن تشکیل می‌دهد. با این نگاه، برنامه‌ریزی استراتژیک، مهمترین فرآیند شرکت محسوب می‌شود که کسب و کار بر اساس آن شکل گرفته، تکامل می‌یابد، تغییر می‌کند و موفق می‌شود. الگوی برنامه‌ریزی استراتژیک که به عنوان یک راهنمای کاربردی برای این کار محسوب می‌شود شامل مراحل زیر است.
الگوی برنامه ریزی استراتژیک بترتیب شامل مراحل زیر است. برای آشنایی بیشتر با هر مرحله روی هر کدام کلیک کنید تا به صفحه مربوطه منتقل شوید:
مدیران موفق کسانی هستند که خودشان به عنوان «قهرمان استراتژی» شناخته می‌شوند. این مدیران نه تنها خودشان ویژگی‌های یک قهرمان استراتژی را دارند، افراد دیگری با همین ویژگی‌ها را هم پرورش می‌دهند. قهرمان استراتژی کسی است که مرشد و الگوی کامل استراتژیست‌ها در سازمان است و به عنوان مرجعی برای ایجاد یا توسعه تفکر استراتژیک شناخته می‌شود. تمام کارآفرینان و مدیران موفق در کسب و کار کسانی هستند که پنج ویژگی قهرمان استراتژی را در خود دارند.
برنامه‌ریزی استراتژیک دارای سه سطح است: (1) استراتژیهای سطح سازمان یا بنگاه که در آن استراتژی‌هایی برای کل شرکت تدوین می‌شود. (2) استراتژی کسب و کار که در آن استراتژی یک محصول، خدمت یا گروهی از فعالتیهای مشابه درآمدزا تدوین می‌شود. (3) استراتژی وظیفه‌ای که در آن استراتژی فرآیندها یا واحدهای کارکردی و تخصصی از قبیل فناوری اطلاعات، مالی، منابع انسانی، تولید و مانند ان تدوین می‌شود.
تحلیل سوات یا SWOT ابزار معروفی در برنامه ریزی استراتژیک است و برای شناسایی استراتژی‌ها استفاده می‌شود. تحلیل SWOT به ترتیب مخفف واژه‌های زیر است:
قوتها و ضعفها جزو عوامل داخلی هستند و می‌توان با کنکاش در وضعیت موجود شرکت و مراجعه به نظر مدیران آنها را شناسایی کرد. فرصتها و تهدیدها عوامل خارجی هستند که می‌توان روندهای آن را پیش‌بینی کرده و برنامه واکنش برای آنها چید. اغلب، این تحلیل را به شکل ماتریس مانند نمودار زیر ترسیم می‌کنند:
SWOT به دلیل سادگی و تمرکز روی موضوعات کلیدی اثرگذار روی شرکت، به عنوان ابزاری است که به طور گسترده استفاده می‌شود. هدف شناسایی قوتها و ضعفهای داخلی شرکت و متناظر کردن آن با فرصتها و تهدیدها بوده بطوریکه بتوان راهکارهایی را برای عمل در موقعیتهای خاص بدست آورد.
هدف نشان‌دهنده جایگاهی است که قرار است در یک موعد به آن برسیم. هدف سازمانی می‌تواند به عنوان محور هماهنگی بین فعالیت واحدهای مختلف سازمان بوده و باید پنچ ویژگی اسمارت را داشته باشد. ویژگی SMART مخفف شده پنج ویژگی است. هر کدام از این حروف ابتدای کلمات، مشخص بودن (Specific)، قابل اندازه گیری (Measurable )، قابل دستیابی (attainable)، مرتبط (Relevant) و زمان‌مند بودن (Time-bound) هستند. در تعیین شاخصهای کسب و کار خود سوالات زیر را در نظر بگیرید، در این صورن می‌توانید شاخصهای بهتری را انتخاب کرده و هدف‌گذاری بهتری را شکل دهید:
می‌توانید در صفحه یک تکنیک کاربردی برای تعیین اهداف اسمارت (SMART) با روش هدف‌گذاری اسمارت آشنا شوید.
بلوغ مدیریت استراتژيك نشان‌دهنده ميزان آمادگی سازمان در ابعاد مختلف است. قبل از اقدام برای تدوین استراتژي‌ها، سنجش میزان آن، نقش مهمي در شناخت وضعيت كنوني سازمان در اجراي استراتژي، شناسايي و كسب آمادگي در مواجهه با مخاطرات آتي و نيز كاهش احتمال شكست استراتژی‌ها خواهد داشت. منظور از سطح بلوغ استراتژيك، درجه در اختيار داشتن ملزومات اجراي مديريت استراتژيك در سازمان است. با استفاده از مدل ارائه شده، مي توانید نموداري از پيشرفت در سطوح بلوغ در طي زمان را به صورت عددي ترسيم نموده و وضعيت خود را در قياس با آن همواره كنترل نمايند. هدف از اين فرايند ارزيابي كمي- كيفي از خصوصاً براي مديران پر مشغله كه زمان محدودی در اختیار دارند، يك ارزيابي سريع به بهترين شيوه ارائه می‌دهد. 5 سطح برای میزان آمادگی سازمان در حوزه مدیریت استراتژیک شناسایی شده است که با پیشرفت در این سطوح بر میزان قابلیت اعتماد نتایج و پایداری نام استراتژی افزوده می‌شود:
دانلود کتاب کار در قالب دو فرمت (پاورپوینت+پی.دی.اف)
کتاب کار برنامه‌ریزی استراتژیک را در دو فرمت (پاورپوینت+پی.دی.اف) برای دانلود گذاشته‌ایم. آنها را دانلود کرده و از حالت فشرده خارج کنید. مراحل ذکر شده را بترتیب طی کنید.
554 بازدید
در اینجا برای آشنایی شما با نتیجه برنامه‌ریزی استراتژیک، یک نمونه تشریح شده است. در انتهای همین صفحه می‌توانید این نمونه را به طور کامل دانلود کنید.
1270 بازدید
فایل کاربرگ جدول سوات را در قالب فایل ورد دریافت کنید.
519 بازدید
این دوره شامل مفاهیم، نظریه‌ها و الگوهای پایه‌ای مدیریت استراتژیک است.
1036 بازدید
یک برنامه استراتژیک را تدوین کرده و بتوانید مراحل آن را برای دفعات بعد و در موضوعات مختلف انجام دهید.
3979 بازدید
استراتژی یعنی شناسایی و انتخاب راه‌هایی برای مواجه شدن با آینده یا ساختن آن.
1053 بازدید
چند نمونه از کاربرد ابزارهای برنامه‌ریزی استراتژیک به صورت نمونه
سلام آقای دکتر ارادت سپاس نمودارها عالی بودند. چرا مدلهای برنامه ریزی استراتژیک، با هر تعداد باکس، نمی‌توانند به خلق استراتژیهای نوآورانه منجر شوند؟
سلام. سپاس از محبت شما. بر اساس تجربه، مهمترین آسیب‌هایی که در کسب و کارهای کشورمان موجب این مسئله می‌شه، (1) برنامه خوبی نوشته نشده. برنامه‌‌ای که متمرکز، کارشناسی شده و رقابت محور باشه. (2) استراتژی تبدیل به تفکر نشده و تعهد قوی در مدیریت و کارکنان نسبت به آن دیده نمی‌شه (3) نظام انگیرشی و تشویقی مستحکم برقرار نشده، (4) مکانیزم پیاده‌سازی و تبدیل استراتژی به اقدامات روزمره وجود نداره و نهایتاً (4) محیط پویای کسب و کار بسیار ساده انگاشته می‌شه.
سلام وقتتون بخیر متاسفانه نمیتوانم کتاب را دانلود کنم لطف کرده راهنمایی کنید .
سلام. حق با شما بود. لینک اصلاح شد. فایلها هم‌اکنون قابل دانلود است. ممنون از اینکه نظر دادید و کمک می‌کنید تا سایت بهتر بشه.