هر مدیر کارآمد می‌داند که اولین ابزار مورد نیاز برای کار مدیریتی داشتن برنامه استراتژیک است. این برنامه از طریق برنامه‌ریزی استراتژیک به دست می‌آید. برنامه‌ریزی استراتژیک یک فعالیت مدیریتی است که بمنظور شناسایی اولویت‌های کاری جهت متمرکز کردن انرژی و منابع سازمان، تقویت عملیات و حصول از اطمینان از حرکت به سمت اهداف مشترک انجام می‌شود و به عنوان مبنایی برای ایجاد توافق در مورد نتایج و پیامدهای مورد انتظار و ارزیابی و تنظیم حرکت سازمان به کار می‌رود. برنامه‌ریزی استراتژیک در واقع یک نظام مدیریتی است که امکان پاسخ‌گویی مناسب به محیط را فراهم آورده و تلاشی منظم برای تعیین تصمیمات کلیدی و هدایت سازمان در جهت پاسخ به این سوالات مهم است که به چه کسی خدمت می‌کند؟ چه کاری را و چرا انجام می‌دهد؟ آینده مورد انتظار سازمان چه ویژگی‌هایی دارد؟ یک برنامه اثربخش نه تنها در تعیین جایی که قرار است به آنجا برسیم را خوب تبیین کرده و مسیرها را نشان می‌دهد، بلکه چگونگی اندازه‌گیری و تعیین میزان موفقیت را هم بیان می‌کند.
برنامه‌ریزی استراتژیک در دهه 1950 رایج شد و تا سی سال بعد یعنی 1980 هم از محبوبیت زیادی در دنیای تجارت برخوردار بود ولی بعد در این دوره با مطرح شدن مباحث مدیریت سناریو از محبوبیت آن کم شد، اما دوباره اشتیاق برای برنامه‌ریزی استراتژیک در دهه 1990 احیا شد و برنامه‌ریزی استراتژیک همچنان در دنیای امروز تجارت مطرح است.
برنامه‌ریزی استراتژیک نیاز به تلاش قابل توجهی از طرف مدیریت ارشد دارد. ممکن است مدیران گزینه‌های استراتژیک زیادی را قبل از تعیین اقدامات عملیاتی و نحوه اجرای آنها را در اختیار داشته باشند، ولی در پایان برنامه‌ریزی استراتژیک، تعدادی استراتژی محدود و مشخصی استراتژی ای که احتمالاً نتایج مثبتی دارد (که معمولاً به عنوان خط سیر اصلی شرکت محسوب می‌شود) و موجب می‌شود که حرکت کسب و کار به سمت جایگاه مطلوب خودش با احتمال موفقیت بیشتر و مقرون به صرفه‌تر انجام شود. پایبندی و تمرکز بر یک خط مشخص را ایجاد می‌کند و تا جای ممکن از پذیرش یا غافل شدن از ریسک‌های مالی و تجاری ممانعت می‌کند. به طور معمول، تدوین برنامه استراتژیک در سه مرحله مهم انجام می‌شود:
هر سه مرحله برنامه‌ریزی استراتژیک در سه سطح سلسله مراتبی (مدیریت عالی، میانی و عملیاتی) رخ می‌دهد. بنابراین، تقویت ارتباط و تعامل بین کارکنان و مدیران در همه سطوح ضروری است. این کار موجب می‌شود که شرکت به عنوان یک تیم موثرتر ظاهر شود. برای آشنایی با مراحل تدوین برنامه استراتژیک صفحه مراحل تدوین برنامه استراتژیک را ببینید.
نوسانات فضای کسب و کار باعث می شود که بسیاری از شرکت ها به جای استراتژی فعالانه، استراتژی واکنشی را اتخاذ کنند. با این حال ، استراتژی واکنشی معمولاً فقط برای کوتاه‌مدت قابل اجرا هستند، حتی اگر برای اجرای آنها مقدار قابل توجهی از منابع و زمان صرف شده باشد. برنامه‌ریزی استراتژیک به شرکتها کمک می‌کند تا پیشگیرانه عمل کرده و آماده شوند تا با دید بلندمدت‌تری مسائل را برطرف کنند. از جمله مزایای اصلی حاصل از برنامه‌ریزی استراتژیک موارد زیر است:
این موارد مهمترین مزیت‌های برنامه‌ریزی استراتژیک بود. در صفحه مزیت برنامه ریزی استراتژیک در این مورد بیشتر بخوانید.
جمله معروفی است که می‌گوید: «استراتژی، سازمان است». منظور از این جمله این است که اساس یک کسب و کار را استراتژی آن تشکیل می‌دهد. با این نگاه، برنامه‌ریزی استراتژیک، مهمترین فرآیند شرکت محسوب می‌شود که کسب و کار بر اساس آن شکل گرفته، تکامل می‌یابد، تغییر می‌کند و موفق می‌شود. الگوی برنامه‌ریزی استراتژیک که به عنوان یک راهنمای کاربردی برای این کار محسوب می‌شود شامل مراحل زیر است.
الگوی برنامه ریزی استراتژیک بترتیب شامل مراحل زیر است. برای آشنایی بیشتر با هر مرحله روی هر کدام کلیک کنید تا به صفحه مربوطه منتقل شوید:
مدیران موفق کسانی هستند که خودسان به عنوان «قهرمان استراتژی» شناخته می‌شوند. این مدیران نه تنها خودشان ویژگی‌های یک قهرمان استراتژی را دارند، افراد دیگری با همین ویژگی‌ها را هم پرورش می‌دهند. قهرمان استراتژی کسی است که مرشد و الگوی کامل استراتژیست‌ها در سازمان است و به عنوان مرجعی برای ایجاد یا توسعه تفکر استراتژیک شناخته می‌شود. تمام کارآفرینان و مدیران موفق در کسب و کار کسانی هستند که پنج ویژگی قهرمان استراتژی را در خود دارند.
برنامه‌ریزی استراتژیک دارای سه سطح است. (1) سطح شرکت یا بنگاه که در آن استراتژی‌هایی برای کل شرکت تدوین می‌شود. (2) استراتژی کسب و کار که در آن استراتژی یک محصول، خدمت یا گروهی از فعالتیهای مشابه درآمدزا تدوین می‌شود. (3) استراتژی وظیفه‌ای که در آن استراتژی فرآیندها یا واحدهای کارکردی و تخصصی از قبیل فناوری اطلاعات، مالی، منابع انسانی، تولید و مانند ان تدوین می‌شود.
601 بازدید
مفهوم «صرفه‌جویی به مقیاس» عبارت است از اینکه با افزایش مقیاس، هزینه تولید هر واحد بیشتر نسبت به قبل کاهش می‌یابد. در این مقاله ضمن مقایسه آن را صرفه‌جویی به محدوده، روشهای کاهش هزینه بیان می‌شود.
1518 بازدید
استراتژی یعنی شناسایی و انتخاب راه‌هایی برای مواجه شدن با آینده یا ساختن آن.
475 بازدید
تریسی و ویرسما سه راه خلق ارزش را معرفی کرده‌اند که یکی از آنها را باید انتخاب کرده و مبنای هر کاری در سازمان قرار داد. در اینجا با این سه نظام خلق ارزش آشنا می‌شوید.
711 بازدید
در این مقاله استراتژیهای عمومی پورتر به صورت کاربردی توضیح داده شده است. بعد از خواندن آن، معنی اصلی و نحوه بکارگیری آنها را یاد خواهید گرفت.
1610 بازدید
در اینجا 10 نمونه از محورهای خلق مزیت رقابتی به همراه مثالهایی از کسب و کارهای کشور گفته شده و نحوه شناسایی مزیت رقابتی را با استفاده از یک کاربرگ در سه گام توضیح داده‌ایم.
261 بازدید
در بین شرکتهایی که با آنها تجربه برنامه‌ریزی و اجرای استراتژی‌ها را داشته‌ایم، 5 نکته مشترک وجود دارد که باعث شده آنها به موفقیت برسند. پیروی از این 5 عامل باعث می‌شود که سازمان بتواند آینده موفق را ترسیم کرده و اجرا کند.
سلام آقای دکتر ارادت سپاس نمودارها عالی بودند. چرا مدلهای برنامه ریزی استراتژیک، با هر تعداد باکس، نمی‌توانند به خلق استراتژیهای نوآورانه منجر شوند؟
سلام. سپاس از محبت شما. بر اساس تجربه، مهمترین آسیب‌هایی که در کسب و کارهای کشورمان موجب این مسئله می‌شه، (1) برنامه خوبی نوشته نشده. برنامه‌‌ای که متمرکز، کارشناسی شده و رقابت محور باشه. (2) استراتژی تبدیل به تفکر نشده و تعهد قوی در مدیریت و کارکنان نسبت به آن دیده نمی‌شه (3) نظام انگیرشی و تشویقی مستحکم برقرار نشده، (4) مکانیزم پیاده‌سازی و تبدیل استراتژی به اقدامات روزمره وجود نداره و نهایتاً (4) محیط پویای کسب و کار بسیار ساده انگاشته می‌شه.